De basis van het Veenkoloniaal Museum is in 1911 gelegd door burgemeester Eltjo van Beresteyn (1876-1948), die in het gemeentehuis de eerste voorwerpen ‘van belang voor de historie’ bewaarde. Deze collectie is door burgemeester Fokke Jacob de Zee (1874-1950) verder uitgebouwd.
Op 15 december 1939 is de stichting Veenkoloniaal Museum te Veendam opgericht. Deze stichting komt voort uit de ‘Vereeniging voor Veenkoloniale Oudheidkunde’.

In 1941 werd de eerste wisseltentoonstelling georganiseerd in samenwerking met de uit Putten afkomstige kunstenaar Dorus Roovers. Nog steeds maakt een del van zijn werk, deel uit van de collectie. Roovers dook later onder in Groningen. Het bestuur van de stichting Veenkoloniaal Museum besloot niet te zwichten voor de 'Kulturkammer' en sloot in 1942 uit principe tijdelijk de deuren. Slechts weinigen volgden dit voorbeeld. Na de oorlog werd de draad weer opgepakt, Het museum wordt sindsdien gedragen door de regio en vele vrijwilligers en organiseert diverse boeiende wisseltentoonstellingen waarbij het open staat voor ideeën en inbreng vanuit de regio.  

Het Veenkoloniaal Museum werkt anno nu met een team van 4 Fte en dit team wordt bij de werkzaamheden ondersteunt door meer dan 100 enthousiaste vrijwilligers. De stichting kent een bestuur en een Raad van Advies die vier keer per jaar bijeen komen.  

Het Veenkoloniaal Museum is sinds 1999 een Geregistreerd Museum en opgenomen in het Museumregister. Het doel van museumregistratie is het zichtbaar maken, bewaken en verbeteren van de kwaliteit van de Nederlandse musea ten behoeve van het verantwoord beheer van het museale erfgoed in Nederland.

Download HIER de Statuten voor onze doelstellingen en missie